روحانیت، پیشگام عرصه‌های جهاد و شهادت؛ از دفاع مقدس تا مدافعان حرم

خبرگزاری حوزه / به مناسبت یکصدمین سالگرد باز تاسیس حوزه علمیه قم و به جهت بررسی نقش حوزه‌های علمیه و روحانیت در عرصه جهاد و شهادت و نیز حضور طلاب در جنگ تحمیلی و دفاع از حرم اهل‌بیت(علیهم‌السلام) با حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمحمدعلی بلادیان به گفتگو نشستیم.

به نقش و حضور روحانیت در عرصه جهاد و شهادت اشاره بفرمایید

روحانیت شیعه به تأسی از سیره نورانی انبیاء و ائمه اطهار(علیهم‌السلام)، خصوصاً مکتب انسان‌ساز و حماسی عاشورا، همواره در طول تاریخ، پرچمدار تبیین و ترویج فرهنگ جهاد و شهادت و همچنین پیشگام در حرکت‌های ضد استکباری و دفاع از کیان اسلام و مسلمین بوده است. این نقش چند بُعد اصلی دارد:

اولاً، تبیین مبانی فکری و دینی جهاد؛ یعنی روشن کردن فلسفه، اهمیت و احکام جهاد بر اساس قرآن‌کریم، سنت اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و فتاوای تاریخی مراجع عظام، نمونه بارز این نقش است.

ثانیاً، رهبری و هدایت میدانی؛ در بزنگاه‌های تاریخی، از مشروطه تا انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، علما و روحانیون در صف اول رهبری مردم حضور داشته‌اند که اوج آن در رهبری بی‌نظیر حضرت امام‌خمینی (رحمة‌الله‌علیه) تجلی یافت.

ثالثاً، حضور مستقیم در میدان نبرد؛ روحانیت فقط به سخن اکتفا نکرده، بلکه خود لباس رزم پوشیده و در خط مقدم جنگ و قتال حاضر شده است.

رابعاً، تقویت بنیه معنوی و روحی رزمندگان و جامعه؛ که این همواره یکی از کارکردهای اصلی روحانیت در صحنه بوده است. در دوران هشت سال دفاع مقدس، استان خوزستان شاهد تقدیم صدها شهید بوده است. البته آمار مجموع شهدای روحانیت نزدیک به ۴۵۰۰ بوده است.

این آمار نسبت به جمعیت روحانیون در آن زمان، درصد بسیار بالایی است و نشان می‌دهد که روحانیت در عمل نیز پیشگام عرصه ایثار و شهادت بوده و صرفاً دعوت‌کننده نبوده، بلکه خود عامل به آن چیزی بوده که ترویج می‌کرده است. علاوه بر شهدا، تعداد زیادی جانباز و آزاده روحانی نیز داریم که سند افتخار حوزه‌های علمیه هستند.

نقش حوزه‌های علمیه در ارتقا و تبیین فرهنگ شهادت و ایثار در جامعه چیست؟

حوزه‌های علمیه به عنوان خاستگاه و مرکز تربیت روحانیون، نقشی بنیادین دارند. این نقش در چند محور قابل بررسی است:

۱. آموزش و پژوهش: مفاهیم جهاد، شهادت و ایثار جزء لاینفک متون درسی و مباحث علمی حوزه‌های علمیه ست. طلاب از پایه اول با این معارف آشنا می‌شوند و در سطوح عالی به تحقیق و تعمیق در آن می‌پردازند.

۲. تربیت مبلغ: حوزه‌های علمیه، مبلغان دینی را تربیت می‌کنند که این فرهنگ را از طریق منابر، کلاس‌ها، تألیفات و رسانه‌ها در جامعه و بین آحاد مختلف مردم ترویج می‌دهند.

۳. ایجاد پایگاه فکری و فرهنگی: حوزه‌های علمیه با برگزاری یادواره‌ها، همایش‌ها و نشست‌های علمی، به کانون ترویج و تعمیق این فرهنگ تبدیل می‌شوند.

۴. الگوسازی عملی: همانطور که عرض شد، حضور اساتید و طلاب حوزه‌های علمیه در صحنه‌های نیاز انقلاب اسلامی، خود بهترین روش تبلیغ و ترویج این فرهنگ ناب است.

۵. پاسخگویی به شبهات: کارشناسان حوزوی به شبهاتی که پیرامون این مفاهیم مطرح می‌شود، پاسخ‌های مستدل دینی ارائه می‌دهند.

به نقش حوزه‌های علمیه در جنگ تحمیلی اشاره کنید

دفاع مقدس اوج تجلی نقش‌آفرینی حوزه‌های علمیه بود.

اولاً، حوزه‌ها از مراکز اصلی بسیج و اعزام نیرو بودند. بسیاری از مدارس علمیه، مراکز ثبت‌نام و اعزام داوطلبان، اعم از روحانی و غیرروحانی، بودند.

ثانیاً، ابتکار بی‌نظیر "طلاب رزمی-تبلیغی" شکل گرفت؛ طلابی که هم می‌جنگیدند و هم وظایف خطیر تبلیغی، فرهنگی و تقویت روحیه رزمندگان را در خطوط مقدم جنگ را بر عهده داشتند.

ثالثاً، پشتیبانی فکری و معنوی جبهه‌ها و جامعه از طریق اعزام مبلغ، تولید محتوا و پاسخ به سوالات شرعی رزمندگان به صورت گسترده انجام می‌شد و مهم‌تر از همه، تقدیم همان شهدای گرانقدری که پیشتر اشاره کردم، سند گویای حضور همه‌جانبه حوزه‌های علمیه در دفاع مقدس است. نباید حمایت‌های همه‌جانبه مراجع عظام و علمای بلاد را نیز نادیده گرفت که پشتوانه عظیمی برای دفاع مقدس بود.

به حضور طلاب در جبهه‌های دفاع از حرم اهل‌بیت علیهم‌السلام کنید

این حضور در واقع تداوم همان رسالت تاریخی روحانیت و حوزه‌ها بود. انگیزه‌های اصلی عبارت بودند از:

۱. احساس تکلیف شرعی: دفاع از حرم‌های مطهر اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و جان و ناموس مسلمانان در برابر وحشی‌گری گروه‌های تکفیری، یک وظیفه دینی بود.

۲. عشق و ارادت به اهل‌بیت(علیهم‌السلام): غیرت دینی و محبت به خاندان عصمت و طهارت(علیهم‌السلام)، طلاب جوان را داوطلبانه به سمت این جبهه‌های حق علیه باطل کشاند.

۳. مقابله با اسلام‌هراسی: این طلاب با حضور خود نشان دادند که اسلام حقیقی، دین رحمت و دفاع از مظلوم است، نه آنچه تکفیری‌ها به نمایش می‌گذاشتند.

حضور طلاب مدافع حرم نیز مانند دفاع مقدس، چند بعدی بود؛ هم نقش رزمی داشتند و هم نقش‌های فرهنگی و تبلیغی، به ویژه در میان رزمندگان مقاومت از ملیت‌های مختلف. در این راه نیز حوزه‌های علمیه شهدای سرافرازی را تقدیم کردند که خون پاکشان، تضمین‌کننده امنیت حرم‌ها و تداوم‌بخش راه شهدای کربلا و دفاع مقدس شد و تا زمانی که حوزه‌های علمیه بر محور قرآن و عترت استوار هستند و از سرچشمه زلال معارف اهل‌بیت(علیهم‌السلام) سیراب می‌شوند، این روحیه زنده و پویا خواهد بود.

ممکن است شکل جهاد و ایثار در هر دوره‌ای متفاوت باشد، اما اصل فرهنگ مقاومت، فداکاری و شهادت‌طلبی در راه حق، جزء هویت جدایی‌ناپذیر حوزه و روحانیت شیعه است. حضور طلاب جوان در عرصه‌های مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی و همچنین آمادگی آنان برای دفاع از آرمان‌های اسلام و انقلاب، همچون حضور در جبهه دفاع از حرم، نشان می‌دهد که این شجره طیبه همچنان پرثمر و بالنده است.

انتهای پیام/